Forensisch coördinator Hilco: ‘Als rechercheur spreek je mensen die net de gruwelijkste dingen hebben meegemaakt. Een vrouw die is verkracht. Een man die is overvallen, gekneveld vast heeft gezeten. Een vrouw die heeft gezien hoe haar man een pistool op de slaap gedrukt kreeg. Je moet je kunnen verplaatsen in de emoties van deze mensen – zonder je erdoor te laten meeslepen.’

2) Tact

‘Voor jou als rechercheur is het verzamelen van sporen of ander bewijs het belangrijkste. Maar je kunt niet als een olifant de kamer door. Een oudere vrouw bij wie een insluiper het horloge van haar overleden man heeft ontvreemd, kan enorm van slag zijn. Natuurlijk wil jij je sporen hebben, maar wel met respect. Dat vraagt behalve empathie dus ook de nodige tact.’

3) Prioriteiten stellen

‘Terwijl jij praat met de mensen op de plaats delict, hijgen ook je collega’s van bijvoorbeeld de digitale recherche al in je nek, die ook informatie nodig hebben voor hun onderzoek. “Zijn er telefoons weg?” “Wat is het nummer van de router?” Je moet dus rekening houden met meerdere belangen, snel kunnen schakelen en goed prioriteiten kunnen stellen.’

4) Een kritische houding

Rechercheur Hilco: ‘Een voorbeeld uit de praktijk: er kwam een melding van een overval binnen. Volgens de melder was er iemand vermoord. Na grondig onderzoek bleek dat hij alles in scène had gezet – en die moord zelf had gepleegd. Met zulke scenario’s moet je dus altijd rekening houden. Tunnelvisie voorkomen, advocaat van de duivel durven spelen.’

5) Zorgvuldigheid

‘Steeds weer moet je heel precies kijken wat je gaat doen. Waar ligt eventueel bewijsmateriaal? Waar kun je vingerafdrukken verzamelen? Wat op het vorige plaats delict werkte, werkt hier misschien niet. Je moet altijd kijken waar je loopt, je goed oriënteren zonder sporen te vernietigen: wat is hier nodig? Ligt er bijvoorbeeld een stempelspoor van bloed, dan leg je stapplaten neer om te voorkomen dat iemand er doorheen loopt.’

6) Vooruit denken

“Straks komt er een ambulance – van die collega’s heb ik dus schoenzoolafdrukken nodig. Net als van de agenten die hier zijn binnengestapt. Hier ligt een gewonde man, achterin de woning een overleden vrouw: ik wil straks precies kunnen zien wie waar gelopen heeft. En hoe kom ik aan sporen van de rest van de familie? Want wie zegt mij dat de belager niet een boze oom was?” Rechercheur Hilco geeft een inkijkje in de stappen die je bij de recherche in een paar seconden moet kunnen zetten in je hoofd.

7) Verbanden kunnen leggen

‘Welke sporen hebben we en wat is cruciaal? Wat zou er nog meer gebeurd kunnen zijn? Wie heb ik nodig voor het antwoord op welke vraag? Bij de forensische recherche moet je verbanden kunnen leggen, maar ook steeds weer de tegenvraag durven stellen: waarom zou het ook omgekeerd in elkaar kunnen zitten?’

8) Je eigen beperkingen kennen

Forensisch coördinator Hilco: ‘Een van de belangrijkste eigenschappen als je ’t mij vraagt. Hierin schuilt de kracht van een team: als elk lid van dat team weet waar hij goed en minder goed in is. En daar open over durft te zijn. Als ik een schoenspoor veilig wil stellen en weet dat mijn collega dat beter kan, dan laat ik hem dat doen. Je kunt het maar één keer goed doen – daarna is het spoor vernietigd. Dus als je weet dat een collega beter is in het blootleggen van een spoor van een breekijzer of schroevendraaier met een 3D-afvorming: zet dat ego opzij en vraag hem. Jij kan misschien weer beter verbanden leggen. Ieder heeft z’n eigen deskundigheid.’

9) Weerbaarheid

‘Je moet ergens tegen kunnen. Ik werk bijvoorbeeld in een waterrijk gebied. Als daar iemand een paar dagen in het water heeft gelegen, ben jij soms wel degene die voor de identificatie de foto’s gaat maken van herkenbare kenmerken zoals een tatoeage, een litteken of het gebit.’

10) Leergierigheid

‘Weten wat je niet zo goed kunt is niet zwak, dat is juist sterk. Je mag hier leren, jezelf verder ontwikkelen. Sterker nog: na je diploma begint het pas!’